Van paradox naar dilemma's
Het optreden van stavolutie (gestapelde evolutie) leidt niet alleen tot een boeiende paradox, maar ook tot een aantal professionele dilemma's. De paradox is dat naarmate men meer specialiseert, men verder af komt te staat van het oorspronkelijk bedoelde resultaat. Deze paradoxale basis leidt in de praktijk tot een aantal onmogelijke driehoeksrelaties (zie figuur hieronder) tussen client- professional-organisatie.
Die onmogelijke relaties vormen op hun beurt de basis vooor een aantal professionele dilemma’s:
- Autonomie versus Sturing
- Solisme versus Samenwerking
- Identificatie met beroepsgroep versus met de zorgorganisatie
- Vakorientatie versus marktorientatie
- Loyaliteit met client versus met zorgorganisatie
- Prioriteit Werk versus Prive
Helaas zijn dit soort dilemma’s onoplosbaar; deugd en waarheid liggen contextueel en qua complexiteit in het midden (zie Innerlijk Kompas). Als professional zal men steeds moeten balanceren. De rol van kennis in traditioneel wetenschappelijke zin, dus gericht op generaliseerbaarheid en universaliteit, biedt daarbij nauwelijks een oplossing. Deze kennis is immers juist gericht op reductie van subjectiviteit en dus op uit- of buitensluiting van diezelfde context (objectiviteit) en reductie van complexiteit (Ockhams razor). Professionals worden steeds meer teruggeworpen op hun exitentieel fundamenten en lijken in die zin op ernstig zieke patienten. Professionalisering en empowerment zijn in exitentiele zin twee kanten van dezelfde medaille en dat stelt vraagtekens bij het onderscheid tussen ‘wij’ en ‘zij’, maar ook ‘men kan pas goed zorg verlenen als men in staat is voor zichzelf te zorgen’.
Hoe doe ik dat?
- Als patient wordt u protoprofessional, vooral m.b.v. 21th century skills
- Als zorgprofessionals ontwikkelt u klinisch leiderschap
- Zorgorganisaties worden lerende organisaties
- Als manager of leidinggevenden ontwikkelt u governance
- Als Raad van Bestuur stuurt u op shared values.